Pse po përhapen kaq shumë sëmundje nga kafshët?

Bota po kapet me koronavirusin e ri, i cili është përhapur nga Kina në të paktën 15 vende të tjera. Virusi i ri mendohet se buron nga jeta e egër, pra nga kafshët. Kjo ka të ngjarë të jetë më shumë problem në të ardhmen pasi ndryshimi i klimës dhe globalizimi ndryshojnë mënyrën e bashkëveprimit të kafshëve dhe njerëzve.

By admin

Bota po kapet me koronavirusin e ri, i cili është përhapur nga Kina në të paktën 15 vende të tjera.

Virusi i ri mendohet se buron nga jeta e egër, pra nga kafshët. Kjo ka të ngjarë të jetë më shumë problem në të ardhmen pasi ndryshimi i klimës dhe globalizimi ndryshojnë mënyrën e bashkëveprimit të kafshëve dhe njerëzve.

Shumica e kafshëve mbajnë një gamë të madhe të patogjenëve, baktere dhe viruse që mund të shkaktojnë sëmundje. Mbijetesa evolucionare e patogjenit varet nga infektimi i hosteve të rinj dhe hedhja te speciet e tjera është një mënyrë për ta bërë këtë.

Sistemet imune të hostit të ri përpiqen të shkatërrojnë patogjenët, domethënë që të dy janë të kyçur në një lojë të përjetshme evolucionare duke u përpjekur të gjejnë mënyra të reja për të mposhtur njëri-tjetrin.

Për shembull, rreth 10% e të infektuarve vdiqën gjatë epidemisë Sars 2003, krahasuar me nën 0.1% për një epidemi “tipike” të gripit .

Ndryshimi i mjedisit dhe i klimës po heq dhe ndryshon habitatin e kafshëve, duke ndryshuar mënyrën se si ata jetojnë, ku jetojnë dhe kush ha kë. Mënyra e jetimit të njerëzve ka ndryshuar gjithashtu: 55% e popullsisë globale tani jeton në qytete, nga 35%, 50 vite më parë.

Këto qytete më të mëdha sigurojnë shtëpi të reja për jetën e egër, minjtë, ketrat, dhelprat, zogjtë, çakallët dhe majmunët të cilët mund të jetojnë në hapësirat e gjelbërta si parqe dhe kopshte, e do të ushqehen me mbeturinat që njerëzit lënë pas.

Vetëm rreth 10% e patogjenëve në botë janë dokumentuar, kështu që nevojiten më shumë burime për të identifikuar pjesën tjetër dhe cilat kafshë i mbajnë ato. Për shembull, sa minj ka në një kryeqytet të botës dhe cilat sëmundje mbajnë?

Shumë banorë të qytetit vlerësojnë jetën e egër urbane, por ne gjithashtu duhet të njohim që disa kafshë mbajnë sëmundje të rënda. Ka kuptim të mbajmë shënime se cilat kafshë po vijnë së shpejti në qytete dhe nëse njerëzit janë duke vrarë ose duke ngrënë kafshë të egra ose duke e sjellë atë në tregje nga zona përreth.

Përmirësimi i kanalizimeve, depozitimi i mbeturinave dhe kontrolli i dëmtuesve janë mënyra për të ndihmuar në ndalimin e shfaqjes dhe përhapjes së këtyre “shpërthimeve” të viruseve. Më gjerësisht, bëhet fjalë për ndryshimin e mënyrës se si menaxhohen mjediset tona dhe mënyra se si njerëzit ndërveprojnë me ta.