“Prodhimi i energjisë elektrike në Ballkanin Perëndimor përmban rreth 300 herë më shumë CO2 sesa në BE”/ Eurodeputetët: Brukseli duhet të insistojë në reduktimin e ndotjes
Bashkimi Evropian
duhet të insistojë më shumë në vendet e Ballkanit Perëndimor për të reduktuar
ndotjen dhe për të përmbushur kërkesat në lidhje me emetimin e gazrave të
dëmshëm, thanë eurodeputetët Petros Kokalis dhe Viola von Cramon-Taubadel.
Në një tekst
autori për portalin e Brukselit Euractive, Kokalis dhe Von Cramon deklaruan se
disa vende që duan të bëhen anëtare të BE-së nuk arrijnë të përmbushin
standardet kur bëhet fjalë për ndotjen e ajrit nga termocentralet me qymyr, “e
lëre më të nisin rrugën për dekarbonizimi”.
“Si përfaqësues
të qytetarëve të BE-së, ne besojmë se BE-ja duhet të rrisë këmbënguljen e saj
që vendet të reduktojnë ndotjen dhe të plotësojnë kërkesat e emetimeve”, thanë
Kokalis dhe Von Cramon dhe apeli i tyre u mbështet nga rreth 30 eurodeputetë të
tjerë.
Sipas tyre,
Traktati i Komunitetit të Energjisë mund të luajë një rol kyç në këtë.
Fakti që vendeve
të Ballkanit Perëndimor u është dashur të përgatiten për zbatimin e Direktivës
për Impiantet e Mëdha me Djegie që nga viti 2005 kur u bashkuan me Komunitetin
e Energjisë është një gjë, por fakti që BE-ja po bën shumë pak për të
dekurajuar një mosrespektim të tillë flagrant është çështje urgjente.shëndeti
publik dhe mjedisi”, kanë shkruar deputetët e Parlamentit Evropian. Sipas
këndvështrimit të tyre, mekanizmi i zgjidhjes së mosmarrëveshjeve i parashikuar
në Traktatin e Komunitetit të Energjisë është një mjet mjaft i fortë për t’i
detyruar vendet të pajtohen.
Këto kërkesa nuk
janë përmbushur për tre vjet me radhë, thanë deputetët, duke vënë në dukje se
vendet e dinë se nuk do të vuajnë pasoja proporcionale, siç janë gjobat që kanë
rezultuar efektive në BE.
“Prandaj, është
me rëndësi të madhe forcimi i Traktatit të Komunitetit të Energjisë. Ai doli të
ishte një instrument kyç në përmirësimin e zbatimit të ligjit të BE-së në
sektorin e energjisë në vendet nënshkruese dhe së fundmi i shkruam Komisionerit
të BE-së për Energjinë për të inkurajuar zbatimin më të mirë të tij,”
shkruajtën eurodeputetët.
Kokalis dhe Von
Cramon vlerësuan se nëse hendeku në kontrollin e ndotjes dhe synimet e
përgjithshme të klimës midis BE-së dhe fqinjëve të saj nuk reduktohet, ambicia
dhe besueshmëria e bllokut mund të shembet, “gjë që duhet shmangur”.
Termocentralet me qymyr në Ballkanin Perëndimor janë pika e dobët e BE-së,
thanë eurodeputetët. Ata kujtuan se në vitin 2020, 18 termocentrale në
Ballkanin Perëndimor emetuan 2.5 herë më shumë dioksid squfuri se 221
termocentrale në të gjithë BE-në.
Vlerësohet se të
paktën 19,000 njerëz vdiqën për shkak të ndotjes së ajrit nga termocentralet me
qymyr në Ballkanin Perëndimor nga viti 2018 deri në vitin 2020, nga të cilët
12,000 vdiqën si rezultat i tejkalimit të kufijve ligjërisht të detyrueshëm të
përcaktuara nga Direktiva për Impiantet e Mëdha me djegie. Ky ligj tashmë është
zëvendësuar dy herë në BE për të vendosur kufizime më të rrepta, por në
Ballkanin Perëndimor ka hyrë në fuqi vetëm në vitin 2018.
Termocentralet me
qymyr që janë në përputhje me Direktivën për Impiantet e Mëdha me Djegie
vazhdojnë të ndikojnë në shëndetin, por ato që nuk respektojnë në mënyrë të
panevojshme përkeqësojnë shëndetin dhe rrisin vdekjet e parakohshme”, thuhet në
tekst.
Më shumë se
gjysma e vdekjeve të parandalueshme ishin në BE, e cila importon tetë për qind
të energjisë elektrike të prodhuar në ato fabrika. Italia, Hungaria, Rumania,
Greqia, Bullgaria dhe Kroacia u goditën më rëndë.
“Në të njëjtën
kohë, BE po përfiton nga energjia elektrike e lirë e prodhuar në këto
termocentrale dhe po paguan kosto të konsiderueshme shëndetësore,” thanë
Kokalis dhe Von Cramon.
Ata thonë më tej se energjia elektrike e importuar nga Ballkani Perëndimor përbën vetëm 0.3 për qind të konsumit total të energjisë elektrike në BE, por që emetimet e dioksidit të squfurit të lidhura me ato importe përbënin 50 për qind të emetimeve totale të CO2 nga të gjitha termocentralet në BE në vitin 2020. Kjo për shkak se prodhimi i energjisë elektrike në Ballkanin Perëndimor përmban rreth 300 herë më shumë CO2 sesa në BE./ Balkan Web
